Nếu một ngày tình cờ đi đổ rác bạn bắt gặp một đàn mèo con chưa kịp mở mắt đang ngoe nguẩy trong bịch ni lông cầu cứu sự sống hoặc bạn được ai đó gửi gắm một thùng mèo sữa trước cửa nhà không lời nhắn gửi, bạn có sẵn lòng cưu mang những em mèo tội nghiệp đó không? Nếu bạn còn lăn tăn tìm kiếm thêm kinh nghiệm và kiến thức, hôm nay mình sẽ chia sẻ cùng bạn các cách chăm sóc mèo con mất mẹ, những việc bạn cần làm từ những người có kinh nghiệm và chuyên môn trong cứu hộ động vật.
1. Giữ ấm ổ mèo
Mèo sơ sinh (dưới hai tuần tuổi) không thể tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể và thường giữ ấm bằng cách rúc vào người mèo mẹ. Khi mèo con mất mẹ, bạn có thể “mô phỏng” lại hành vi này bằng cách dùng miếng đệm sưởi, được cài đặt nhiệt độ ở mức thấp. Sau đó, quấn đệm trong một chiếc khăn và đặt bên dưới ổ của mèo con. Nếu mèo con tiếp xúc trực tiếp với miếng đệm nóng, chúng có thể bị bỏng cục bộ hoặc sốc nhiệt. Khi mèo con lớn hơn (trên hai tuần tuổi), chúng có thể tự di chuyển ra khỏi miếng đệm nếu cảm thấy quá nóng. Nếu không tìm được miếng đệm sưởi cho mèo thì bạn cũng có thể sử dụng chai nước ấm, khăn ấm hoặc đèn sưởi để thay thế. Ổ cho mèo con cần được đặt ở nơi ấm áp, không có gió lùa, cách ly hoàn toàn với các động vật khác. Để mèo bớt cô đơn khi nhớ mẹ, bạn có thể trải nhiều lớp khăn hay để thêm một con thú nhồi bông nhỏ vào chuồng.
Đảm bảo mèo con được giữ ấm
2. Cho ăn đúng cách
Mèo con cần lượng calo gấp hai đến ba lần so với mèo trưởng thành. Sữa của mèo mẹ cung cấp tất cả các nhu cầu dinh dưỡng của mèo con trong 4 tuần đầu đời. Mèo con sơ sinh có thể bú 1 đến 2 giờ một lần. Khi mèo con mất mẹ, bạn có thể tìm mèo mẹ đang nuôi dưỡng một lứa nhỏ, để có thể cho mèo con bú nhờ. Nếu bạn không thể tìm được mèo mẹ nuôi, hãy nhờ bác sĩ thú y hoặc người có kinh nghiệm chăm mèo hướng dẫn cách cho mèo bú bình bằng sữa công thức. Đặc biệt, không được cho mèo con uống sữa bò thông thường vì nó không chứa đủ protein và chất dinh dưỡng cần thiết cho mèo con và có thể khiến chúng (và cả mèo trưởng thành) bị tiêu chảy.
Khi cho mèo bú, hãy đặt bé mèo nằm sấp, nâng nhẹ phần đầu và ngực, đưa núm sữa vào miệng và bóp nhẹ cho sữa tiết ra cho bé liếm và tốt nhất là để bé tự bú. Tránh lật ngửa mèo con hay bóp sữa quá mạnh vì điều đó sẽ gây sặc. Khi được 6 đến 7 tuần tuổi, mèo con có thể được cho ăn thức ăn khô hoặc thức ăn đóng hộp. Khi được 6 đến 12 tuần tuổi, mèo con nên được cho ăn bốn lần một ngày. Khi được 3 đến 6 tháng tuổi, mèo con nên được cho ăn thức ăn dành cho mèo con ba lần một ngày. Mèo con có thể được cai sữa bằng thức ăn dành cho mèo trưởng thành khi chúng được 9 tháng tuổi.
Mèo con cần lượng calo gấp hai đến ba lần so với mèo trưởng thành
3. Vệ sinh thường xuyên
Sau mỗi lần cho ăn, nên lau toàn thân cho mèo con, lau qua một lần bằng khăn vừa đủ ẩm và vuốt nhẹ như cách mà mèo mẹ thường liếm lông cho chúng. Điều này giữ cho bộ lông mèo con sạch sẽ, dạy mèo con biết cách chải chuốt và mang lại sự quan tâm mà chúng khao khát. Sau mỗi lần cho ăn, mèo con thường sẽ dễ dính bẩn, vì vậy chúng cần được vệ sinh thường xuyên. Có thể rửa ráy cho mèo bằng nước ấm dưới vòi chậu, nhưng cố gắng chỉ tập trung vào những nơi cần vệ sinh.
Bạn cũng nên kiểm tra tai của mèo con thường xuyên để tìm bụi bẩn và đặc biệt là để rà soát ve tai. Bụi bẩn có thể được làm sạch nhẹ nhàng bằng bông gòn hoặc tăm bông. Nếu tìm thấy bọ chét hoặc vết tích của bọ chét trên mèo con - ở mọi lứa tuổi, đều cần phải làm sạch bọ chét cho chúng càng sớm càng tốt. Mèo con có thể dễ dàng bị thiếu máu do bọ chét xâm nhập và thực sự gây nguy hiểm đến tính mạng của nó. Đầu tiên, dùng lược chải bọ chét để loại bỏ càng nhiều bụi bẩn và bọ chét trên lông càng tốt. Trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm diệt bọ chét nào, luôn phải đọc các cảnh báo trên đó để xác nhận xem sản phẩm đó an toàn ở độ tuổi nào.
4. Hỗ trợ bài tiết
Một điều có lẽ sẽ gây ngạc nhiên đối với một số người là: Mèo con không thể tự đi tiểu hoặc đại tiện cho đến khoảng 2 hoặc 3 tuần tuổi. Cho đến lúc đó, mèo mẹ thường kích thích bài tiết bằng cách liếm xung quanh hậu môn và bộ phận sinh dục. Bạn có thể mô phỏng hành động này bằng cách lấy một chiếc khăn ấm, ẩm hoặc miếng gạc và chà xát cẩn thận xung quanh khu vực hậu môn và bộ phận sinh dục của mèo con. Khi được 4 tuần tuổi, bạn có thể bắt đầu huấn luyện mèo con của mình sử dụng khay vệ sinh cho mèo bằng cách đặt mèo con vào khay vệ sinh có chứa cát sau mỗi lần cho ăn. Sử dụng một hộp nông với các cạnh thấp hoặc sử dụng một hộp các tông và cắt một bên thấp.
5. Chăm sóc thú y
Hội chứng mèo con chết dần (FMS) đề cập đến tử vong sơ sinh (chết trong thời kỳ sơ sinh cho đến khi cai sữa.) Tỷ lệ tử vong ở mèo con cao nhất trong tuần đầu tiên của cuộc đời, chiếm 70-90% các trường hợp tử vong. Các ước tính cho thấy tỷ lệ thai chết lưu là 8,5%; 16% chết trước khi cai sữa.
Một khi các kháng thể của mẹ không còn, mèo con sẽ dễ bị bệnh. Vì nguy cơ này, Báo cáo của Hội đồng Tư vấn về Vắc xin cho Mèo con năm 2006 của Hiệp hội Tư vấn về Tiêm chủng cho Mèo con, đã khuyến nghị rằng mèo con dưới 8 tuần tuổi nên được nuôi trong một môi trường sạch sẽ và cần được tiêm vắc-xin chống giảm bạch cầu sớm nhất là 4 tuần tuổi và được tiêm lại cứ hai tuần một lần cho đến khi chúng được 16 tuần tuổi. Mèo con thường gặp vấn đề ký sinh trùng đường ruột. Có thể dùng thuốc tẩy giun khi mèo con được khoảng 3 tuần tuổi. Kiểm tra phân và tẩy giun thường được lặp lại sau mỗi 3 đến 4 tuần cho đến khi hai lần kiểm tra phân liên tiếp cho kết quả âm tính. Các ký sinh trùng bên ngoài (bọ chét, ve) cần được điều trị bằng các sản phẩm được phép sử dụng cho mèo con.
Kiểm tra thú y trong giai đoạn đầu đời rất quan trọng cho mèo con
Tóm lại, khi vừa nhận nuôi một bé mèo mất mẹ, bạn hãy đồng thời thực hiện kiểm tra thú y ban đầu cho chúng. Lần kiểm tra đầu tiên này cũng là thời điểm lý tưởng để phát hiện các dị tật bẩm sinh và các vấn đề sức khỏe khác (nếu có), cũng như giải quyết các câu hỏi về việc cho ăn hoặc các mối quan tâm khác khi chăm sóc mèo con tại nhà.
6. Yêu thương và quan tâm
Sự gần gũi về tình cảm và thể chất cũng quan trọng đối với mèo con như thức ăn và hơi ấm. Hãy thường xuyên cưng nựng mèo con và để mèo con quấn quýt với bạn. Các hoạt động âu yếm ban đầu này sẽ trở thành bản năng cơ bản cho mèo khi chúng trưởng thành. Những bé mèo con được “nuôi bằng tay” - được cho ăn và tương tác thường xuyên bằng tay thường có mối liên kết sâu sắc hơn nhiều với chủ, giàu tình cảm và thông minh hơn. Chơi với mèo con với nhiều loại đồ chơi cũng rất quan trọng. Điều này sẽ giúp chúng phát triển các kỹ năng vận động.
Hãy thường xuyên cưng nựng mèo con và để mèo con quấn quýt với bạn
Khi mèo con được khoảng sáu tuần tuổi và khỏe mạnh, bạn có thể để chúng tiếp xúc với những con vật khác. Tuy nhiên, mèo cũng cần có sự quan sát và dõi theo để đảm bảo an toàn.
Trong vài tuần đầu tiên của cuộc đời, mèo con, đặc biệt là những bé mèo con mất mẹ, cần được nuôi dưỡng thích hợp bằng việc giữ ấm nơi ở, cho ăn đúng cách, hỗ trợ bài tiết, chăm sóc thú y và quan tâm thường xuyên,...
Đối với hơn 95% các loài động vật có vú, con đực không đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dạy con non, toàn bộ công việc nuôi dạy con non phụ thuộc nhiều vào con cái, với loài mèo cũng thế. Mèo con mất mẹ hay không nhận được sự nuôi dưỡng của mèo mẹ từ khi vừa chào đời chịu rất nhiều thiệt thòi và cần nhiều sự giúp đỡ, yêu thương của chủ nuôi. Khi bạn đồng hành cùng mèo con vượt qua được giai đoạn khó khăn này, mình tin chắc rằng cả hai sẽ có thật nhiều động lực và tình yêu để cùng nhau vượt qua mọi giai đoạn khó khăn phía trước.
